«Mia spezialitad è che jau n’hai nagina spezialitad»
Il giuven dirigent da la Brass Band Cazis Robin Bartholini è creschì si cun musica classica. En l’«Artg musical» raquinta el co ch’el e daventà part da la scena da brassband e pertge ch’i saja fitg evident che questa scena sa deditgeschia adina puspè er a litteratura da chor.
Causa ses studi è il dirigent che deriva da la Svizra franzosa tranter auter era daventà part dal mund da brassband. Grazia ad in da ses anteriurs docents da diriger ha el survegnì la chaschun da surpigliar la Brass Band Cazis. El sez sa descriva sco in dirigent multifar. Sia lavur na sa drizza betg mo a furmaziuns instrumentalas, mabain er a musica d’orchester u a chors. En connex cun musica saja el fitg mirveglius, perquai saja fitg impurtant per el da s’engaschar per differentas scenas.
--------
37:42
--------
37:42
«Il temp dad oz n'èn quests texts betg pli adattads»
Nus giain sin ils fastizs dal cudesch ch’è stà indispensabel per la vita religiusa da la populaziun catolica grischuna.
La «Consolaziun dell’olma devoziusa» è il cudesch da chanzuns spiritualas il pli impurtant da la Surselva sco era dal Surmeir, u atgnamain da l’entir Grischun catolic. Ella è cumparì tranter il 1690 ed il 1945 en 12 ediziuns. Iso Albin è s’occupà intensivamain cun quest cudesch e raquinta dad el.
--------
37:33
--------
37:33
«Mes siemi fiss d'esser ina giada sin tribuna sco mia mamma»
Maria Bognar è creschida si en ina famiglia plain musica. Sia mamma è la chantadura Letizia Scherrer e ses bab il pianist Ferenc Bognàr. En l'«Artg musical» raquinta la giuvna da 20 onns tge ch'il chant munta per ella e pertge ch'ella è era sa decidida per questa via professiunala.
Dapi dacurt studegia Maria Bognar, la figlia da la chantadura da Trun Letizia Scherrer, chant a Vienna. Era sche la giuvna è creschida si a Feldkirch en l'Autria ha ella causa sia mamma adina gì era ina stretga colliaziun cun il mund rumantsch. Esser en la grondà citad e savurar emprim'aria d'università da musica è per la giuvna cun ragischs en Surselva ensatge grondius. Sper tut il nov ch'ella dastga scuvrir en il mument, esi per ella dentant adina era impurtant d'avair tar sai ina part da ses origin. La chanzun «Aunghel pertgirader» da ses tat, Carli Scherrer ha ella per exempel pachetà en sia valisch e prendì cun ella enfin a Vienna.
--------
39:13
--------
39:13
Musica instrumentala fascinescha era la giuventetgna!
Per la giuvna surmirana, Seraina Jäger ed il giuven sursilvan, Miguel Demont, è la musica instrumentala insatge fitg impurtant. Per omadus èsi cler: sunar en ina musica è dapli che «be» far musica.
L'«Artg musical» lascha vegnir a pled dus giuvens musicants ch'èn part da la scena da musica instrumentala dal Grischun. Sper esser part d'ina u l'autra uniun han omadus era sa participà al champ da musica da la Brass Band da giuvenils grischuna da la stad passada. Tranter varsaquants tuns da lur concert final decleran els pertge che quest mund è per els uschè fascinant.
--------
37:09
--------
37:09
Las chanzuns èn qua - ed ussa?
L'entschatta october è stà a Vella il terz Festival da la chanzun rumantscha e danovamain hai dà ina retscha novas chanzuns. Tge schabegia cun las chanzuns? E tgi vegn a chantar quellas?
Ensemen cun il president da l'Uniun chanzun rumantscha, Clau Scherrer, ed il responsabel per la concurrenza da novas chanzuns, Giusep Giuanin Decurtins, faschain ina bilantscha dals trais festivals. Nus discutain tranter auter la dumonda: Tge è ina chanzun simpla e datti quai insumma? In auter punct è co che las passa 130 novas chanzuns duain chattar la via en ils repertoris u ils programs da noss chors.
L'Artg musical collia la diversitad musicala cun la profunditad schurnalistica. En mintga emissiun discutescha la redactura/ il redactur da RTR ensemen cun ils giasts davart musica da chors, brass, classica e temas actuals or da la scena da musica.